Digitalisering van het spoor: HTM kiest voor 3D Wheel+
Spoorweg- en OV-operators wereldwijd versnellen hun transitie naar digitale technologieën en slimme onderhoudsstrategieën. Voorspellend onderhoud, realtime diagnostiek en datagestuurd vlootbeheer zijn uitgegroeid tot kernpijlers voor een efficiënte, veilige en duurzame operatie. In deze beweging naar de toekomst heeft HTM gekozen voor een samenwerking met Althen Sensors & Controls en geïnvesteerd in het geavanceerde meetsysteem 3D Wheel+.

Stadstrams met realtime monitoring
HTM wilde zijn vlootbeheer en trambaanonderhoud moderniseren zonder het dagelijkse tramverkeer te verstoren. Traditionele inspectiemethoden voldeden niet meer aan de behoefte aan voorspellend onderhoud. De vervoerder exploiteert momenteel drie verschillende tramtypen in Den Haag en omliggende gemeenten. Met 13 tramlijnen en een netwerk van 336 kilometer spoor vervoert HTM dagelijks ruim 275.000 passagiers per tram.
Om realtime monitoring mogelijk te maken, installeerde Althen Sensors het 3D Wheel+ systeem op een verhoogd tramviaduct nabij Den Haag CS. Dankzij maatwerk in de montage en het uitvoeren van de werkzaamheden tijdens de nachturen, bleven de reguliere tramschema’s volledig intact.
Behoeften en verwachtingen van HTM
- Detecteert automatisch wielslijtage, onbalans in lastverdeling en defecten — zonder dat de tram hoeft te stoppen.
- Integreert moeiteloos met bestaande systemen zoals de HTM Data Hub en het AURA Wheel-systeem van Nem Solutions.
- Bestand tegen uitdagende weersomstandigheden aan de kust en ontworpen om naadloos op te gaan in de stedelijke infrastructuur.
- Levert hoge meetnauwkeurigheid voor wieldiameter, loopvlakslijtage, flenshoogte en asbelasting.
- Stuurt realtime waarschuwingen wanneer kritieke veiligheidsdrempels worden overschreden.

Technische specificaties
De opstelling bestond uit op rails gemonteerde load cells, zeer nauwkeurige laserscanners en RFID-units voor voertuigidentificatie. De gegevens worden continu gestreamd naar de backendsystemen van HTM voor real-time analyse. Belangrijkste mogelijkheden van 3D Wheel+:
- Dynamisch weegsysteem (AWIM): meet de asbelasting en het totale tramgewicht zonder te stoppen.
- 3D wielmeting: meet flenshoogte, dikte, slijtage van het loopvlak en wieldiameter
- RFID-integratie: Koppelt metingen aan individuele tram-ID's
- REST API: Maakt verbinding met HTM's Data Hub en systemen van derden
Installatie in een stedelijke omgeving
Het project, onder technische leiding van onze Senior Project Engineer Sylvio Puzzo, werd met uiterste precisie uitgevoerd. De uitdaging van installatie op een stedelijk viaduct in combinatie met strikte operationele tijdvensters werd succesvol overwonnen. De belangrijkste projectstappen waren:
- Gebruik van aangepaste betonnen montageblokken en nachtelijke werkzaamheden om de reguliere tramschema’s niet te verstoren.
- Inbedding van load cellen op de rails voor een nauwkeurig dynamisch weegsysteem.
- Integratie van laserscanners en RFID-lezers voor realtime wiel- en voertuigprofilering.
- Real-time datastreaming naar HTM’s backend via gestandaardiseerde REST API’s.
Althen Sensors was verantwoordelijk voor de volledige mechanische installatie, kalibratie, IT-integratie en inbedrijfstelling — met een naadloze aansluiting op de bestaande infrastructuur van HTM.
Stedelijke installaties brengen altijd unieke uitdagingen met zich mee. Wij hebben het 3D Wheel+systeem ontworpen met het oog op duurzaamheid, eenvoudig onderhoud en perfecte integratie met de infrastructuur van HTM.
Real-time data, voorspellend onderhoud en vroegtijdige detectie
Het 3D Wheel+ systeem registreert continu wiel- en voertuigdata en stuurt deze rechtstreeks naar de backend van HTM. Daarmee ondersteunt het niet alleen individueel tramonderhoud, maar speelt het ook een cruciale rol in voorspellend spooronderhoud. Door trams met wielen buiten de tolerantiewaarden vroegtijdig te signaleren, kan HTM proactief ingrijpen op trajecten waar versnelde slijtage van het spoor dreigt. Op termijn voorkomt dit waardevolle data-inzicht lokale schade, vermindert het de noodzaak van kostbare reparaties en draagt het bij aan een veiligere, betrouwbaardere en efficiëntere exploitatie van het hele tramnetwerk.

Operational benefits
Van reactief naar voorspellend onderhoud:
- Real-time inzicht in wiel- en gewichtscondities voor meerdere HTM trammodellen via dashboard
- Op maat gemaakte softwaredashboards met configureerbare alerts
- Minder onverwacht onderhoud en bijbehorende kosten
- Verbeterde planning van zowel voertuig- als spooronderhoud
- Hogere beschikbaarheid van de vloot en veiligheid voor de passagiers
Succesvolle oplevering van 3D Wheel+
De succesvolle implementatie van 3D Wheel+ op station Den Haag Centraal markeert een nieuwe standaard in de monitoring van stadstrams. Dit project toont aan dat geavanceerde real-time meetsystemen effectief kunnen worden geïntegreerd — zelfs in technisch veeleisende stedelijke omgevingen.
Service level agreement voor de toekomst
HTM en Althen zijn een vijfjarige Service Level Agreement (SLA) overeengekomen voor het onderhoud en de ondersteuning van het 3D Wheel+ meetsysteem op station Den Haag Centraal. Het systeem monitort continu wielprofielen, asbelasting en voertuigidentificatie. De SLA waarborgt een systeembeschikbaarheid , met proactieve dataverwerking, geplande en correctieve onderhoudsactiviteiten, en directe incidentafhandeling. Althen is verantwoordelijk voor installatie, kalibratie, en technische support. Data-integratie met HTM’s DataHub en het AURA-systeem is volledig inbegrepen.
Het resultaat onderstreept onze expertise in het leveren van complete systeemoplossingen: van mechanische installatie en sensorkalibratie tot IT-integratie en betrouwbare nazorg.